Tο σύνολο των μυών μας ,640 στον αριθμό που αποτελούν το 36-42% του βάρους μας,μπορεί να θεωρηθεί ως το μεγαλύτερο όργανο στο ανθρώπινο σώμα. Είναι εξαιρετικά πολύπλοκο, ευάλωτο σε δυσλειτουργίες και ο κύριος στόχος της φθοράς από τις καθημερινές δραστηριότητες.
Το 75-85% του μυοσκελετικού πόνου οφείλεται κατά κύριο λόγο ή σε μεγάλο ποσοστό στους ίδιους τους μύες ή ακριβέστερα στους εστιασμένους πυρήνες μόνιμου σπασμού, που δημιουργούνται όταν οι μύες τραυματίζονται ή καταπονούνται, τους γνωστούς σε όλους μας «κόμπους».
Στα «Ιατρικά» ονομάζονται σημεία πυροδότησης πόνου ή trigger points και αποτελούν το «καλύτερα κρυμμένο μυστικό» στην παθογένεση πολλών μυοσκελετικών και όχι μόνο συμπτωμάτων.
Τα trigger points αποτελούν διακριτά, ευερέθιστα σημεία που μοιάζουν με σφιχτή μυϊκή ταινία (σπασμός - κόμπος).
Χαρακτηριστικό είναι ότι οι ασθενείς αναφέρουν πόνο στα σημεία αυτά,αλλά και σε άλλα μέρη του σώματος. Κάθε trigger point αντανακλά πόνο σε συγκεκριμένα σημεία, τα οποία έχουν επισήμως χαρτογραφηθεί. Σχεδόν στο 74% των περιπτώσεων, το σημείο πυροδότησης δε βρίσκεται εκεί που ο ασθενής νιώθει το σύμπτωμα.
Παράγοντες εμφάνισης των σημείων πυροδότησης πόνου
• Εφάπαξ ή επαναλαμβανόμενη μυϊκή καταπόνηση πχ σήκωμα βάρους με κακή εργονομία, επαναλαμβανόμενες κινήσεις στην εργασία ή σε σπορ, απότομες κινήσεις και επιβάρυνση στη μηχανική της περιοχής λόγω αρθρικής δυσλειτουργίας.
• Απευθείας μυϊκός τραυματισμός ή τραυματισμός λόγω σύγκρουσης πχ σε πτώση, ή σε αυτοκινητιστικό ατύχημα,από απότομη διάταση ή θλάση του μυός.
• Παρατεταμένη ακινησία π.χ. δουλειά γραφείου, κατάκλιση λόγω νόσου.
• Ψυχολογικό στρες
• Κακή στάση του σώματος
• Έλλειψη άσκησης, κακή φυσική κατάσταση
• Κρυολόγημα
• Ριζίτιδα
• Φλεγμονή
• Δευτερογενής ενεργοποίηση από αλλά σημεία πυροδότησης
• Έλλειψη βιταμινών (Β1, Β6, Β12, D, C) και ιχνοστοιχείων (Μαγνήσιο, Ψευδάργυρος).
Χαρακτηριστικά των σημείων πυροδότησης πόνου
Το βασικό χαρακτηριστικό τους, στο οποίο οφείλεται και η ονομασία τους είναι οτι άπαξ και δημιουργηθούν, έχουν την ικανότητα να πυροδοτούν -αντανακλούν συμπτώματα σε μεγαλύτερη από το μέγεθος τους περιοχή και κάποιες φορές σε απομακρυσμένες περιοχές, χαρτογραφημένες για τον κάθε μυ.
Τα trigger points διακρίνονται σε:
Ενεργά
Αναφέρουν πόνο, δυσαισθησία, υπαισθησία.
Εμφανίζονται σαν αντίκτυπος μετά από μυϊκό τραυματισμό, κακή στάση ή λάθος εμβιομηχανική, επαναλαμβανόμενη χρήση ενός μυός ή ερεθισμό νεύρου.
Ο πόνος υπάρχει και στην ανάπαυσηΗ ψηλάφηση τους είναι επώδυνηΟι ασθενείς τον χαρακτηρίζουν σαν ακτινοβολούμενο πόνο.
Λανθάνοντα / Ανενεργά
Πρόκειται για χρόνια trigger points που δεν έτυχαν αρχικής αντιμετώπισης και εμφανίζουν ξανά συμπτώματα.
Προκαλούν περιορισμό στην κίνηση του μυός και αδυναμία. Παράγοντες επανενεργοποίησής τους μπορεί να είναι η υπέρχρηση του μυός ή η υπερβολική διάτασή του.
Άλλα συμπτώματα:
Καθημερινοί μυϊκοί πόνοι και ενοχλήσεις
Τοπική αντίδραση σύσπασης (Local twitch response)
Εφίδρωση (λόγω ερεθισμού του αυτόνομου νευρικού συστήματος)
Ζαλάδα (απο trigger points στον αυχένα/κεφάλι)
Βουητό στα αυτιά (απο trigger points στον αυχένα/κεφάλι)
Ημικρανία (απο trigger points στον αυχένα/κεφάλι)
Απώλεια συντονισμού των εμπλεκόμενων μυών.
Θεραπεία
Η πρώτη ουσιαστική έρευνα και ανάπτυξη πρωτοκόλλων θεραπείας ξεκίνησε το1942 από τον χώρο της Ιατρικής (από την Janet G. Travell, προσωπική γιατρό του JFK και μετέπειτα του Λευκού Οίκου).
Η συχνότητα και η ποικιλία των συμπτωμάτων εξαιτίας των trigger points,τα καθιστούν από τους μεγαλύτερους «παίκτες» στην αρένα της μυοσκελετικής ασθένειας.Τα trigger points επιδέχονται πολλούς τρόπους αντιμετώπισης.Ενδεικτικά παρατίθενται οι παρακάτω:
-Μάλαξη / κάθετη πίεση με τα δάχτυλα
Άμεση πίεση στο σημείο πυροδότησης. Η πίεση εφαρμόζεται κάθετα της φοράς των μυϊκών ινών του εμπλεκόμενου μυός. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η χαλάρωση και η άφθονη αιμάτωση του σημείου. Σε οξύ trigger point (που μόλις έχει εμφανιστεί) η μέθοδος μπορεί να είναι άμεσα, πλήρως αποτελεσματική. Βοηθητικά, πριν την πίεση τοποθετείται θερμό επίθεμα για την προώθηση της αιμάτωσης του σημείου.
-Ξηρά βελόνα /Dry needling
Αφορά μόνο σε μυοπεριτοναϊκό πόνο. Με λεπτή ευλύγιστη βελόνα, την οποία εισάγουμε και κινούμε επαναλαμβανόμενα στο trigger point (κάθετα της φοράς των μυϊκών ινών) προκαλείται τοπική απόκριση σύσπασης, η οποία επιτυγχάνει μυϊκή χαλάρωση και μείωση του πόνου.
-Διάταση
Ο ασθενής είτε με τη βοήθεια του θεραπευτή, είτε μόνος του, κάνει συχνά διατάσεις στον μυ που πάσχει για να προωθήσει τη χαλάρωσή του. Απλή και ιδιαίτερα ανακουφιστική τεχνική για τον ασθενή.
-Θεραπευτικό taping
Εφαρμογή ελαστικής ταινίας (με συγκεκριμένο τρόπο και τεχνική). Χαλαρώνει και διατείνει τον μυ, λειτουργώντας υποβοηθητικά.
-Μυϊκή ενδυνάμωση/ διόρθωση στάσης σώματος
Με το πέρας των συνεδριών,γίνονται κατάλληλες ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης, διόρθωσης, εκπαίδευσης της ορθής στάσης.
-Εγχύσεις με τη χρήση παυσιπόνων, κορτικοστεροειδών, μεσοθεραπείας με κολλαγόνο, PRP εφαρμόζονται στα σημεία πυροδότησης πόνου.
